نگاهی تاریخی بر دیوان ظهیرالدین فاریابی (اتابکان آذربایجان و مشروعیت حاکمیت)

author

محمدرضا پیری گروه آموزشی تاریخ، آموزش و پرورش خوی، خوی، ایران

Abstract:

دربار سلجوقیان که تجربه‌های دیوانی ازجمله تشکیلات شاعر درباری را از غزنویان به ارث برده بود، در اوج قدرت این سلسله به محل مناسبی برای رشد و نیز استفاده از این روند برای تبلیغ مقاصد سیاسی حاکمیت تبدیل شد. پس از فروپاشی سلطنت سنجر در خراسان، حاکمیت مقتدراﻧﮥ خاندان ایلدگز در عراق عجم باعث مهاجرت شاعران این خطه، ازجمله فاریابی (ف۵۹۸ق/1201م)، به غرب ایران شد. این شاعر با پیوستن به دربار قزل‌ارسلان (582تا58۷/1186تا1191م) و جانشین وی ابوبکر (588تا۶۰۷ق/1192تا1210م)، در راستای تبلیغ دیدگاه‌های سیاسی این خاندان آنها را مدح کرد که این درواقع بازتولید مشروعیت حاکمیت آنها بود. این مقاله درصدد است با رویکردی جدید به نقش شاعران درباری، در خلال طرح ارزش تاریخی دیوان فاریابی، با تعمق در مدایح شاعر و در خلال کشف روح زمانه، چیستی مبانی مشروعیت حاکمیت را در دورﮤ مدنظر به شیوﮤ تحلیل محتوا به بحث بگذارد. فاریابی سلطنت قزل‌ارسلان را به‌علت داشتن مشروعیت دینی و اقتدار کافی برای ﺗﺄمین امنیت و برقراری عدالت، در برابر حکومت طغرل سلجوقی (مقتول به سال۵۹۰/1194م) مشروع دانسته همچنین داشتن مشروعیت دینی، عدل‌ورزی، انتصاب و اقتدار را در حکم مؤلفه‌های مشروعیت ابوبکر در برابر برادران ناتنی‌اش مطرح کرده است.

full text

similar resources

بررسی صور خیال در دیوان ظهیرالدین فاریابی

ظهیر فاریابی را از پیشروان تغییر سبک خراسانی به عراقی معرفی می کند، به طوری که تشبیه عقلی به حسی در شعر این شاعر بر تشبیه حسی به حسی که از مختصّه های سبک خراسانی است، غلبه پیدا می کند. شمار ترکیبات تشبیهی و استعاری در شعر ظهیر زیاد است که از نشانه های رویکرد تشبیهات به اختصار و ایجاز و کلی نگری شاعر نسبت به پیرامون خود است و از ویژگی های سبک عراقی می باشد و به همین جهت شمار تشبیهات مجمل و موکد و...

15 صفحه اول

بازتاب عناصر اجتماعی در دیوان ظهیرالدین فاریابی

چکیده ندارد.

15 صفحه اول

شرح مشکلات قصاید دیوان ظهیرالدین فاریابی (تا انتهای ردیف دال)

ظهیر الدین ابوالفضل طاهربن محمد فاریابی، شاعر استاد و سخن سرای بلیغ پایان قرن ششم و از جمله قصیده سرایان و غزل گویان بزرگ است. سبک خاص او مبالغه در مدح است که آن را با وصف در آمیخته و همین ویژگی شعر او را از شعر شاعران دیگر متمایز ساخته است. تاکنون شرحی جامع و کامل از دشواری های دیوان او فراهم نشده است و به همین سبب این پایان نامه با هدف شرح و توضیح دشواری های مختلف قصاید دیوان ظهیرالدین فار...

دیوان ظهیر فاریابی در سفینه‌ی تبریز

سفینه تبریز یکی از با ارزش‌ترین مجموعه‌های خطّی موجود در زبان فارسی است. در این مجموعه حدود 209 کتاب و رساله متنوع در تاریخ، نجوم، لغت، حدیث، فقه، کلام، تصوّف و... و نیز دیوان‌های شعر بسیاری از شاعران نامی و بی‌نام گردآوری و کتابت شده است. همچنین ابیات پراکنده فراوانی از شاعران و نویسندگان مختلف در خلال دیگر آثار این مجموعه آمده است. یکی از دیوان‌های شعر این مجموعه، مربوط به ظهیرالدّین فاریابی از ...

full text